Mehmed Emin Rauf Paşa

Contributed by Akşin Somel (November 2004)

Rauf Paşa, (ondan sonra kısaltması: RP) , tam adı: Mehmed Emin Rauf Paşa: Sadrazam, vali, bürokrat. III.Selim, IV.Mustafa, II.Mahmud, Abdülmecid devirleri.

Lived 1780?-1860

• Doğum tarihi : 1775/1189 ya da 1780/1194.

• Ölüm tarihi : 28 Mayıs 1860/8 Zilkade 1276.

Family

• Babasının adı : Çavuşbaşı Said Efendi (Hacı ?).

• Oğulları : Osman Paşa [link] ; İbrahim Bey (Şura-i Devlet Azası) ; Hacı Said Efendizade Esad Bey.

• Damadları : Mustafa Paşa, Alyanak.

• Kapı Halkı-İntisap Edenler : Mehmed Emin Ağa (RP’nın Erzurum valiliğinde kethüdası, sonra Kapıcıbaşılık rütbesi) ; Ömer Ağa (RP’nin Hazinedarı, sonra Bosna’da Kapıcıbaşı) ; Hacı Mustafa Bey (RP’nin Hazinedarı) [link] ; İzzet Mehmed Efendi (RP’nin Mühürdarı) (link).

Chronological Details of his Career

• Mektubi-i Sadaret kalemine giriş.

• 1806/1221 : Serhalife.

• 1806 Aralık/1221 Şevval : Mektupçu.

• 1809 Kasım/1224 Şevval : Mukabele Muhasebecisi ve Mektupçu.

• 1811 Haziran 16/1226 Cemaziyelevvel 24 : Rikab-ı Hümayun Defterdarı.

• 1814 Ocak 22/1229 Muharrem 30 : Asaleten Şıkk-ı Evvel Defterdarı.

• 1815 Mart 30/1230 Rebiyülahir 18 : Vezir rütbesiyle Sadrazam.

• 1818 Ocak 6/1233 Safer 27 : Azil ve Sakız adasına sürgün.

• 1819 Mart 11/1234 Cemaziyelevvel 14 : Teke ve Hamid sancakları yöneticisi.

• 1820-1821/1236 : Diyarbekir Valisi ve Maadin Emini.

• 1821-1822/1237 : Şark Seraskeri ve Erzurum Valisi.

• 1822-1823/1238 : Azil.

• 1825 Şubat 27/1240 Receb 9 : Kastamonu Valisi.

• 1825 Mayıs-Haziran/1240 Şevval : Kastamonu Valisi ve Bolu ve Viranşehir yöneticisi.

• 1827 Ağustos 30/1243 Safer 7 : Halep Valisi.

• 1828 Ekim 1/1244 Rebiyülevvel 21 : Şam Valisi ve Hac Emiri.

• 1831 Temmuz 19/1247 Safer 8 : Azil.

• 1831 Kasım 13/1247 Cemaziyelahir 7 : Menteşe ve Karahisar-ı Sahib Valisi.

• 1832 Ağustos 8/1248 Rebiyülevvel 11 : Anadolu Valisi.

• 1833 Şubat 18/1248 Ramazan 28 : Sadrazam (ikinci defa).

• 1838 Mart 30/1254 Muharrem 4 : Sadaret makamının lağvı ve Dahiliye Nazırlığı’na atanmakla birlikte Başvekil unvanı.

• 1839 Temmuz 2/1255 Rebiyülahir 19 : Azil.

• 1839 Temmuz 4/1255 Rebiyülahir 21 : Meclis-i Vala Reisi.

• 1840 Haziran 8/1256 Rebiyülahir 7 : Sadrazam (üçüncü defa).

• 1841 Aralık 6/1257 Şevval 21 : Azil.

• 1842 Temmuz 26/1258 Cemaziyelahir 17 : Meclis-i Vala Reisi (ikinci defa).

• 1842 Eylül 3/1258 Receb 27 : Sadrazam (dördüncü defa).

• 1846 Eylül 28/1262 Şevval 7 : Azil ya da istifa.

• 1846 Aralık sonu/1263 Muharrem başı : Mecalis-i Aliye’ye memur.

• 1852 Ocak 27/1268 Rebiyülahir 4 : Sadrazam (beşinci defa).

• 1852 Mart 7/1268 Cemaziyelevvel 15 : Azil.

• 1852 Mart 8/1268 Cemaziyelevvel 16 : Mecalis-i Aliye’ye memur.

Bibliography

• Mehmed Süreyya : Sicill-i Osmanî. Osmanlı Ünlüleri 4 (Haz. Nuri Akbayar ve Seyit Ali Kahraman) (İstanbul : Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996), 1361-1362.

• Kuneralp (2003), 94.

Personality

Rauf Paşa III.Selim’den başlayarak Kırım Savaşı dönemine değin devlet hizmetinde bulunmuştur. Kendisi, II.Mahmud ve Abdülmecid çağlarının hayli çalkantılı siyaset sahnelerinde ayakta durmasını bilen az sayıdaki politikacılardan biriydi. Ali Fuad Türkgeldi’ye göre Rauf Paşa’nın siyasi kişiliği birbirinden kopuk iki parça gibi mütalaa edilebilir. Buna göre Rauf Paşa 1815-1818 devresinde yürüttüğü birinci sadrazamlık görevinde çok kararlı, ancak aynı zamanda son derece sert, acımasız, ve hatta gaddar denilebilecek bir kişilik sergilemişti. Birinci sadrazamlık görevinden azli aynı zamanda paşanın idamına yol açacak iken son anda II. Mahmud’un yumuşayarak idam hükmünü Sakız’a sürgüne çevirmesiyle ölümden kurtulmuştur. Rivayete göre Rauf Paşa sürgüne gönderilirken tekrar payitahta dönmesi halinde oradan ayrılmamak için elinden geleni yapacağına ant içmişti. 1819-1833 devresinde Anadolu ve Suriye’de çeşitli valilik ve eminliklerde bulunduktan sonra ikinci defa sadrazamlığa atanarak İstanbul’a gelmesi üzerine, 1818 öncesi devrede ortaya koyduğu sertliğin tam aksine son derece dikkatli, kişisel kanaatini ne olursa olsun açığa vurmayan, mevkiini korumak uğruna herhangi bir yapıcı ve olumlu adım atmaktan çekinen, büyük küçük her türlü kararın sorumluluğunu başkaları üzerine yükleyen, “renksiz” denebilecek bir karakter halinde nev-zuhur etmiştir. Söz konusu ihtiyatı dolayısıyla 1833’den ölümüne değin İstanbul dışına atanmamış, toplam beş defa sadrazamlık yapmıştır. Ancak 1833 sonrasındaki görevlerinde imparatorluğun reform sürecine herhangi bir olumlu veya olumsuz katkısı bilinmemektedir. Kırım Savaşı arifesinde Meşveret Meclisi toplandığında bile uygulanması gereken siyaset konusunda ısrarlı görüş taleplerine rağmen herhangi bir fikir belirtmekten kaçınmıştır.

Bibliography

• Ali Fuad [Türkgeldi] : Maruf Simalar . TTK Arşivi Elyazmaları.

• Mehmed Memduh : Esvatı Sudur (İzmir : Vilayet Matbaası, 1328), 5-7.

Bibliography

• Ali Fuad [Türkgeldi] : Maruf Simalar . TTK Arşivi Elyazmaları.

• Kuneralp (2003), 94.

• Mehmed Memduh : Esvatı Sudur. İzmir : Vilayet Matbaası, 1328.

• Mehmed Süreyya : Sicill-i Osmanî. Osmanlı Ünlüleri cilt 4. Haz. Nuri Akbayar ve Seyit Ali Kahraman. İstanbul : Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996.